Świadectwo charakterystyki energetycznej, inaczej certyfikat energetyczny lub paszport energetyczny to dokument, który musi posiadać każdy budynek oddawany do użytkowania, a także każdy budynek lub lokal sprzedawany albo wynajmowany. Świadectwo określa w sposób obliczeniowy wielkość rocznego zapotrzebowania na energię niezbędną do zaspokojenia potrzeb związanych z użytkowaniem budynku lub lokalu, czyli energii na potrzeby ogrzewania, przygotowania ciepłej wody, wentylacji, klimatyzacji oraz w przypadku obiektów użyteczności publicznej także oświetlenia.
Świadectwa charakterystyki energetycznej zostały wprowadzone w Polsce od 1 stycznia 2009 r. Obowiązek sporządzania świadectw charakterystyki energetycznej budynków wynika z przepisów Dyrektywy 2002/91/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 16 grudnia 2002 r. w sprawie charakterystyki energetycznej budynków. Polska wdrożyła ww. dyrektywę poprzez ustawę z dnia 19 września 2007 r. o zmianie ustawy – Prawo budowlane (Dz. U. z 2007 r. Nr 191, poz. 1373). Sposób sporządzania świadectwa charakterystyki energetycznej wraz z metodologią obliczania charakterystyki i wzorami świadectw określa Ustawa z dnia 29 sierpnia 2014 r. o charakterystyce energetycznej budynków oraz Rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 27 lutego 2015 r. w sprawie metodologii wyznaczania charakterystyki energetycznej budynku lub części budynku oraz świadectw charakterystyki energetycznej.
Obowiązek sporządzenia świadectwa nie obowiązuje jedynie dla budynków:
Świadectwo charakterystyki energetycznej sporządza osoba, która:
Na stronie internetowej Ministerstwa Infrastruktury prowadzony jest rejestr osób, które są uprawnione do wykonywania świadectw charakterystyki energetycznej.
Świadectwo charakterystyki energetycznej sporządza się z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego, w którym prowadzony jest centralny rejestr charakterystyki energetycznej budynków.
Projektowa charakterystyka energetyczna, stanowi część składową projektu architektoniczno-budowlanego. Na mocy art. 20 ust. 3 pkt 2 ustawy Prawo budowlane obowiązek dołączenia do projektu charakterystyki energetycznej budynku nie dotyczy jedynie budynków mieszkalnych jednorodzinnych, niewielkich obiektów gospodarczych, inwentarskich i składowych.
Projektowa charakterystyka energetyczna musi być wyznaczona zgodnie z tą samą metodyką, według której opracowuje się świadectwa charakterystyki energetycznej. Czyli obliczenia wykonuje się tak samo jak dla certyfikatu energetycznego. Projektowa charakterystyka energetyczna wykonywana jest dla budynku, który dopiero jest projektowany, zaś świadectwo energetyczne sporządza się dla obiektu istniejącego.
Charakterystyka energetyczna projektowanego budynku powinna zawierać: właściwości cieplne przegród zewnętrznych, sprawności energetyczne instalacji ogrzewczych, wentylacyjnych oraz klimatyzacyjnych, a także dane wykazujące, że przyjęte w projekcie rozwiązania spełniają wymagania dotyczące oszczędności energii zawarte w przepisach techniczno-budowlanych. W przepisach brak ściśle określonej formy projektowej charakterystyki energetycznej.